Op 13 september was ik te gast bij de Vereniging Oud Vorden voor een lezing over ‘De laatste heer’. Voor de vereniging was het na de lastige tijd met de beperkingen van Covid, de start van een nieuw lezingenseizoen. De leden waren blij dat de activiteiten weer gestart waren en de zaal zat dan ook vol. Boukje Tijhuis had me vooraf gevraagd of ik Huis Baak, dat in 1956 verkocht moest worden, kon vergelijken met de acht kastelen van Vorden.
Ook de Vordense kasteeleigenaren hadden het na de Tweede Wereldoorlog moeilijk door de hoge onderhoudskosten en moesten daar een oplossing voor vinden. Die werd soms gevonden in verkoop (zoals aan de Vereniging Natuurmonumenten), het oprichten van een familie-BV (waarbij de ervende familieleden aandelen hebben en daarmee zeggenschap over de toekomst van het huis en het landgoed) of in het onderbrengen van het landgoed in een stichting. Dat laatste doen eigenaren om te zorgen dat het landgoed niet wordt opgedeeld en in zijn geheel in stand blijft. Het landgoed komt dan ‘in dode hand’ zoals dat heet en de familie heeft er feitelijk geen zeggenschap meer over.
Hier volgt, op volgorde van de jaren van de kantelpunten, de oplossingen die eigenaren van de Vordense kastelen vonden:
1. Kasteel Vorden was tot 1956 bezit van de familie Van der Borch van Verwolde. In dat jaar is het verkocht aan Landbouw-, Bos- en Bouwexploitatiemaatschappij en in 1974 aan de Stichting ’t Gelders Landschap. Daarna was het een tijd het gemeentehuis Vorden. In 2004 is kasteel Vorden gekocht door particulier Karin de Rouw, die het heeft opgeknapt en opengesteld voor publiek.
2. Het Onstein was tot 1961 van baron A.C.C. E. Van der Heyden en is dat jaar verkocht aan een belegger. In 1978 is het verkocht aan particulier Hans Melchers, eigenaar van museum More in Gorssel en een tweede museum in kasteel Ruurlo.
3. De Kieftskamp is bewoond door diverse families alvorens het in 1975 is verkocht aan de Stichting het Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen.
4. De Wildenborch wordt bewoond door de familie Staring en hun nazaten. In 1976 is het in een familiestichting geplaatst.
5. Kasteel Hackfort van de familie Van Westerholt ging in 1981 naar Vereniging Natuurmonumenten.
6. Huize ’t Medler is een BV met de familieleden Van Dorth tot Medler als aandeelhouders.
7. De Wiersse is in 2007 in een familiestichting geplaatst en wordt beheerd door Mary Gatacre en Aart Jonker. Mary Gatacre is nazaat van de eerdere bewoners.
8. Den Bramel is nog steeds particulier bezit van de familie Thate.
Astrid Schutte 